|
|
Na ogół tego
rodzaju formy
poprzedzają
każdorazowo
zajęcia
właściwe, ale
równie dobrze
mogą stanowić
oddzielny i
samodzielny blok
i w efekcie
prowadzić do
przygotowania
widowiska.
Przebiegają w
dwóch etapach.
Ich
celem w
pierwszym etapie
jest zwrócenie
uwagi na
funkcjonowanie
organizmu po
to, aby nauczyć
panowania nad
swym ciałem i
umysłem oraz
swobodnego
twórczego
posługiwania się
tymi
instrumentami.
W
drugim etapie
celem staje się
nawiązanie
otwartych i
szczerych więzi
wewnątrz grupy,
stworzenie
klimatu
sprzyjającego
ujawnianiu
osobowości,
samoakceptacji i
wzajemnej
akceptacji.
Generalnie więc,
przedmiotem tej
grupy zajęć jest
psychika
zbiorowa i
indywidualna, a
efektem ma być
wytworzenie
więzi, otwarcia
i potrzeby
aktywności,
postawy szacunku
i akceptacji
drugiego
człowieka. |
|
Drama jest formą
najbardziej
pojemną dla
wszelkiego
rodzaju treści.
Jako narzędzie
dydaktyczno-wychowawc ze
może służyć
pogłębianiu
procesów
interpersonalnych,
może być
pomocna w
rozwiązywaniu
życiowych
problemów, może
być
wreszcie
świetnym
instrumentem
poznawczym.
Najbardziej
istotną funkcją
dramy jest
stymulowanie
aktywności na
wszystkich
płaszczyznach
psychiki
równocześnie,
dzięki temu
treści umysłowe
zyskują kontekst
emocjonalny
(także moralny,
estetyczny) i
mogą być
wyrażone w
różnego rodzaju
aktywności
fizycznej -
drama proponując
przyjęcie roli i
działanie
stwarza sytuacje
angażujące cały
potencjał
człowieka.
Drama może być rodzajem treningu wewnętrznego i
interpersonalnego;
może być
stosowana
interwencyjnie w
sytuacjach
konfliktowych -
wówczas przenosi
antagonizmy na
płaszczyznę
symboliczną i
uniwersalną, a
"przyjęcie roli"
pozwala wczuć
się w sytuację
przeciwnika i
poprzez jaźń
odzwierciedloną
uzyskać ocenę
własnej postawy;
może być
wprzęgnięta w
proces
dydaktyczny -
np. przed
egzaminem czy
powtórką stanowi
zabawową formę
wymiany
informacji,
wspólnego
rozstrzygnięcia
problemu, czy
też w sposób
niekonwencjonalny
wprowadzać może
nowe treści
poznawcze; może
być także
punktem wyjścia
i sposobem
wspólnego
tworzenia
spektaklu, w
którym potoczne,
życiowe
doświadczenia
uczestników,
zaktywizowane
procedurą
dramową, odnajdą
się jako replika
uniwersalnych
doświadczeń
rodzaju
ludzkiego.
|
|
To tylko z
pozoru
autotematyczna
grupa zajęć
teatralnych czy
też
parateatralnych.
Język teatru
jest
heterogeniczny,
wielotworzywowy.
Poszukiwania i
eksperymenty
prowadzone w
jego obrębie
pozwalają pójść
wieloma drogami
i ścieżkami,
kompilować różne
ingrediencje.
Tok pracy w tej
grupie zajęć
obliczony jest
głównie na
kształcenie
wyobraźni,
samodzielne i
grupowe
poszukiwanie
środków wyrazu,
sposobów
przedstawiania i
komunikowania
treści. Zajęcia
te sprzyjają
myśleniu
niekonwencjonalnemu
i oryginalności
,
a uzyskanie
efektu nie może
się obejść bez
zaangażowania
twórczych
dyspozycji,
które w trakcie
zajęć są
rozbudzane.
Efekt
uzyskany przez
zaangażowanie
potencjału
twórczego
człowieka
odbierany jest
przezeń jako
samorealizacja,
a wyzwolenie
wyobraźni i
twórczej postawy
w trakcie tych
zajęć, uczy
zastosowania
owych dyspozycji
do rozwiązywania
różnych
problemów
życiowych.
Można, więc
pokusić się o
tezę, że tego
rodzaju zajęcia
uczą i pomagają
postrzegać i
traktować życie
jako nieustanny
proces twórczy i
samorealizacyjny
-
są
p
r o p e d e u t
y k ą
t w ó r c
z o ś c
i
Jest to
również otwarta
i bardzo pojemna
forma dla
wielorakich
treści,
odpowiadająca na
zapotrzebowania
psychospołeczne,
intelektualne i
estetyczne
członków grupy.
Wariantów tych
zajęć może być
wiele - są
wypracowywane na
bieżąco i
modyfikowane w
zależności od
potrzeb,
inwencji i
wyobraźni
członków grupy
oraz celu, który
przez zajęcia ma
być osiągnięty -
przykładowi
niech posłużą
dwa:
Improwizacja,
stosowana na
zajęciach
Instrumentalnego
Teatru
Wspólnoty,
uruchamia
wyobraźnię i
inwencję w
zakresie
poszukiwania
pozawerbalnych
środków
wyrazu, uczy
współdziałania i
przede wszystkim
pozbawia
różnorodnie
uwarunkowanych
blokad
ujawnianych w
trakcie
kontaktów
grupowych;
pomaga
przeniknąć
mentalność i
osobowość
partnera i
zestroić z nim
własną osobowość
we wspólnym
działaniu.
Podobnie jak
drama, zajęcia
improwizacyjne
mogą być punktem
wyjścia i
sposobem
budowania
spektaklu.
Poszukiwania w
tym wariancie
zajęć opierają
się na
przesłankach z
odkryć dadaistów
i surrealistów w
zakresie sztuki
przedmiotu -
ready made
:
znaleziony
i gotowy
przedmiot może
być konsekrowany
prostą decyzją
artysty do rangi
dzieła sztuki,
aby ujawnić
swoje wzmożone
działanie
metaforyczne
(słynny pisuar
Duchampa wysłany
na wystawę, z
tytułem:
"Fontanna") i
siłę
poetyckiego
wyrazu zdolną
wywołać
nieskończoną
wielość
skojarzeń.
W teatrze
przedmiot taki
poprzez
odpowiednie
"zagranie"
(animację) staje
się nośnikiem
znaczeń równym
co do możliwości
ich
artykułowania
aktorowi.
Dodatkowe
znaczeni
a
mogą być
ewokowane w
przestrzeni
pomiędzy
aktorem, a
animowanym
przedmiotem.
Jest to
znakomite pole
kształcenia
wyobraźni i
zarazem
uczenia
dyscypliny
wtłaczania jej w
formy
determinowane
koniecznością
skomunikowania
się. Ponadto
animacja
przedmiotu
uczy
postrzegać
walory
estetyczne i
czytać znaczenia
w otaczającej
człowieka,
i będącej jego
dziełem,
rzeczywistości.
Dzięki swej
otwartości - z
jednej strony -
i wymaganiom
pewnej
dyscypliny
myślenia - z
drugiej -
ta forma
warsztatów
świetnie
sprawdza się
jako sposób
budowania
własnych
artystycznych
wypowiedzi
-
wieńczących
zdobywane np. w
szkole
wiadomości-
uogólniający
wiedzę
do
postaci
paradygmatów,
które nadają
specyficzne
piętno każdej
epoce.
|
|
|
W pracy ITW z
młodzieżą
powstają
różnorodne formy
teatru:
od recytacji,
która
jest traktowana
jako mała forma
indywidualnego
teatru, przez
teatr
jednoosobowy, do
dużych form
zespołowych.
Poza walorami, o
których była
mowa wyżej,
wszystkie formy
teatru uczą
twórczego
współdziałania.
W pracy nad
każdym
spektaklem można
zastosować gry
dramatyczne,
dramę czy
improwizację,
poszerzając w
ten sposób rodzaj
i jakość
obcowania ludzi
tworzących
teatr. Pokaz
spektaklu jest
przeżyciem ,
rodzi
satysfakcję,
daje
poczucie
spełnienia,
zadowolenie z
pracy i wieńczy
wysiłek,
weryfikuje
twórcze
poszukiwania
zespołu .
Dlatego też
każda forma
zajęć
realizowanych
przez ITW
prowadzi do
pokazu ich
efektu, który
nie koniecznie
musi być
sposobem
prezentacji
tekstu
literackiego
,
lecz może być
zwieńczeniem
wszystkiego, co
wydarzyło się
pomiędzy grupą
ludzi
poszukujących
odpowiedzi na
stawiane sobie
i światu
pytania i
poszukujących
rozwiązań
nurtujących ich
problemów.
|
*
*
*
Opisane wyżej
formy zajęć
przenikają się w
trakcie
realizacji
i nie wyczerpują
bynajmniej
„repertuaru”
Instrumentalnego
Teatru Wspólnoty
,
bo niewyczerpane
są zasoby gier,
w które chętnie
grają
ludzie
|
|
|